اخذ محکومیت مالی از محکوم علیه در دادگاه
مرحله مراجعه به دادگاه و صدور اجراییه
اختلاف و دعاوی اشخاص وقتی که در دادگاه مطرح میشود دادگاه بعد از بررسی دعوا مبادرت به صدور رأی میکند. اگر دعوا مالی باشد دادگاه نسبت به صدور اجراییه جهت اخذ محکوم به (مالی که شخص به آن محکوم شده است) اقدام مینماید و آن را به اجرای احکام جهت اجرا میدهد. این مقاله جهت بررسی نحوه و مراحل اخذ محکومیت مالی از محکوم علیه در دادگاه نگارش یافته است.
مرحله شناسایی اموال
بعد از اینکه اجراییه به اجرای احکام داده شد نوبت به شناسایی اموال محکوم علیه (شخصی که حکم دادگاه بر ضرر اوست) توسط اجرای احکام میرسد. باید دانست که شناسایی اموال توسط اجرای احکام مطابق ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی منوط به تقاضای کتبی محکوم له (شخصی که حکم به نفع وی صادر شده) است؛ یعنی محکوم له باید تقاضای کتبی به اجرای احکام جهت شناسایی و توقیف اموال محکوم علیه بدهد در غیر این صورت اجرای احکام اقدامی نخواهد کرد؛ چون قانوناً تکلیفی ندارد.
لازم به ذکر است اختیار اجرای احکام برای شناسایی اموال محکوم علیه بسیار زیاد است و از هر طریقی که خلاف قوانین کشور نباشد میتواند برای شناسایی محکوم علیه اموال استفاده کند.
مرحله توقیف اموال
بعد از اینکه مال یا اموال محکوم علیه شناسایی شد اجرای احکام مبادرت به توقیف اموال مذکور مینماید. منظور از توقیف مال بازداشت آن و جلوگیری از نقل و انتقال آن است و در مواردی مال توقیف شده به حافظ مال سپرده میشود و حافظ مال شخصی است که توسط دادگاه مال توقیف شده را به امانت به او میسپارد.
باید توجه داشت اموالی که جزء مستثنیات دین هستند قابل توقیف نیستند و همچنین میزان توقیف مال هم باید به اندازه محکوم به و هزینههای اجرای حکم باشد نه بیشتر از آن. به عنوان مثال فردی به دیگری یک میلیارد تومان بدهی دارد و طلبکار به دادگاه مراجعه نموده و دادگاه بعد از رسیدگی فرد را به پرداخت یک میلیارد تومان محکوم میکند و پرونده را به اجرای احکام میفرستد. ده میلیارد تومان در حساب بانکی بدهکار یافت میشود اجرای احکام نمیتواند تمام ده میلیارد تومان را توقیف کند بلکه فقط میتواند یک میلیارد تومان به علاوه هزینه اجرای حکم را توقیف کند.
مرحله صورت برداری و ارزیابی اموال
بعد از اینکه اموال قابل توقیف بدهکار توسط اجرای احکام شناخته شد در مورد شناسایی اموالی غیر از پول نوبت به صورت برداری و ارزیابی (قیمت گذاری) مال میرسد. ارزیابی مال حین توقیف و صورت برداری توسط مأمور اجرا صورت میگیرد. به این صورت که قیمت آن با توافق محکوم له و محکوم علیه تعیین میشود و در صورت عدم توافق بر میزان قیمت مال ارزش توسط کارشناس رسمی دادگستری تعیین میشود و هرگاه در حین توقیف به کارشناس رسمی دادگستری دسترسى نباشد قیمتى که محکوم له تعیین کرده براى توقیف مال ملاک عمل خواهد بود. در این صورت مأمور اجراء به قید فوریت نسبت به تعیین کارشناس رسمی دادگستری و تقویم مال اقدام خواهد کرد.
مهلت اعتراض به نظر کارشناس رسمی دادگستری در خصوص میزان قیمت مال اعلام شده سه روز از تاریخ ابلاغ ارزیابى میباشد. به این اعتراض در دادگاهى که حکم به وسیله آن اجراء مىشود رسیدگی میگردد و در صورت ضرورت با تجدید ارزیابى، قیمت مال معیّن مىشود. تشخیص دادگاه در این مورد قطعى است.
مرحله مزایده اموال
بعد از ارزیابی اموال نوبت به فروش اموال قابل توقیف شده محکوم علیه میرسد. در صورتی که طرفین در مورد محل و زمان فروش مال با هم تراضی کنند طبق همان عمل میشود در غیر این صورت زمان و محل فروش مال توسط مدیر اجراء حکم تعیین میشود. فروش مال هم به صورت مزایده صورت میگیرد و مدیر اجراء اقدام به تهیه آگهی فروش مینماید. این آگهی در یکی از روزنامههای محلی چاپ خواهد شد و فاصله بین انتشار آگهی و زمان فروش نباید بیش از یک ماه و کمتر از ده روز باشد.
پس از انجام مزایده صورت مجلس مزایده تنظیم و در مورد اموال منقول اسم و مشخصات خریدار در صورت مجلس نوشته شده و به امضاء خریدار میرسد و در مورد اموال غیر منقول نام و نام خانوادگى مالک و خریدار و خصوصیات ملک و قیمتى که به فروش رسیده نوشته میشود و به ضمیمه پرونده اجرایى به دادگاهى که قسمت اجراء آن دادگاه اقدام به فروش کرده است تسلیم مىگردد.
باید دانست که بعد از مزایده و فروش مال توقیفی امکان اعتراض به مزایده توسط هر یک از طرفین وجود دارد و این اعتراض ظرف یک هفته از تاریخ مزایده به دادگاهى که دادورز (مأمور اجراء) در آنجا مأموریت دارد داده میشود؛ در غیر این صورت مزایده قطعی شده و امکان اعتراض به آن وجود نخواهد داشت.
دریافت خدمات مشاوره از جناب آقای دکتر آذربان
مجموعه ما افتخار دارد که میتواند خدمات مشاوره حقوقی و ثبتی را در امور گوناگون و اسناد مالی و غیر مالی به متقاضیان دریافت این خدمات با بالاترین کیفیت ممکن ارائه دهد. همچنین در ادامه دریافت این خدمات میتوانید از تجربیات دکتر آذربان نویسنده مطلب استفاده نمایید تا در کمترین زمان، بهترین نتایج برای شما حاصل گردد.