رحم اجاره ای یا رحم جایگزین چیست :
چند سالی است که در برخی از آگهی‌ها و یا اعلانات محلی با اصطلاح قرارداد (اجاره رحم مادر جایگزین) رو به رو شده‌ایم ولیکن اطلاعات آنچنانی نه در قوانین جاریه کشور و نه در نظام تربیتی- آموزشی به عموم مردم انتقال داده نشده است و گاهاً با تصمیمی احساسی و شتابزده نه تنها از مشکلات ناباروی کاسته نمی‌شود بلکه ممکن است مشکلاتی حقوقی- مالی را برای متقاضیان فراهم نماید. البته دلایلی زوجین متقاضی را به این مسیر سوق می‌دهد که از جمله ناباروی، ترس خانم از باردار شدن و یا مشغله کاری خانم که در جوامع شهرنشین بسیار در حال شیوع می‌باشد؛ پس اگر متقاضی تنظیم قرارداد اجاره رحم می‌باشید پیشنهاد می‌گردد که گام به گام به مسائل ذیل الذکر توجه نمایید. تا پایان این نوشتار از دفترخانه اسناد رسمی ۶۶۲ تهران با ما همراه باشید.
در قرارداد (مادر جایگزین) اجازه چه افرادی ضروری است؟
الف- خب قاعدتاً زمینه ایجاد هر قراردادی یا عقودی نیازمند ایجاب یا طرح پیشنهاد متقاضی انجام موضوع قرارداد است که در قرارداد رحم اجاره ای متقاضیان زوجینی هستند که به هر علتی قادر یا خواهان فرزند آوری طبیعی نیستند که به اصطلاح حقوقی به ایشان والدین حکمی گفته می‌شود.
ب- طرف مقابل ایجاب، زنی است که رضایت به حمل جنین تا زمان تولد در به ازای اخذ مبلغی مورد توافق دارد که به اصطلاح مادر جانشین یا صاحب رحم گفته می‌شود.
پ- رضایت شخص دیگری که ماهیت دو سویه دارد ضروری است؛ اگر مادر جانشین پیشتر ازدواج کرده باشد و در زمان انعقاد قرارداد رحم اجارهای مطلقه یا همسرش فوت نموده باشد، شخصاً طرف قرارداد قرار میگیرد ولیکن عموماً مادر جانشین دارای همسر است و اخذ رضایت شوهر زن جانشین بایست ذیل قرارداد درج گردد.
موضوع سرپرستی فرزند ممکن است برای شما جذاب باشد، مقاله وکالت سرپرستی فرزند را از دست ندهید.!
ضرورت وجود قرارداد رسمی
پیش از اینکه طرفین قرارداد در دفاتر اسناد رسمی به منظور تنظیم قرارداد مادرجایگزین حاضر شوند که تأکید بر انجام آن در دفاتر اسناد رسمی آگاه به تنظیم چنین قراردادی است، بایست از صحت مواردی جویا گردند که ترتیباً ابتدا بایست مادر جانشین توسط پزشک متخصص معاینات باروی را انجام داده تا مشکلی به منظور انجام حاملگی را نداشته باشد که تحقق این مهم بایست با انجام آزمایش‌های پزشکی- بالینی انجام گردد تا جدای از سلامت جسمی مادر جانشین، سلامت روانی-اجتماعی ایشان نیز محرز گردد.
پس از انجام معاینات پیش گفته، طرفین قرارداد بایست به توافقی در خصوص اجرت انجام کار نائل آیند تا از هر گونه اختلاف یا ابهام در تنظیم قرارداد پیشگیری شود.
حال نوبت به تنظیم قرارداد (مادر جایگزین) میرسد که متقاضیان قادر خواهند بود که به منظور تنظیم آن از دفاتر اسناد رسمی مربوطه در جهت تنظیم یا همیاری در تنظیم آن درخواست مساعدت نمایند ولیکن حتماً الزامات ذیل الذکر در قرارداد مدنظر قرار گیرد؛
۱. نخستین مؤلفه، اصل حاکمیت قانون قرارداد رحم اجاره ای است که عموماً بر مبنای اصل آزادی اراده و زیر مجموعه ماده ۱۰ قانون مدنی آورده می‌شود ولیکن با توضیحی که پیشتر داده شد می‌توان این استنباط را داشت که در چارچوب عقد اجاره اشخاص(اجیر خاص) نیز ذکر نمود که هر چند میان حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد.
۲. در موضوع قرارداد عنوان دقیق آن برای مثال عبارت است از حفظ و نگهداری جنین مستأجرین در رحم اجیر تا زمان ولادت که از هر حیث آماده پذیرش انتقال جنین مستأجرین در رحم خویش می‌باشد.
مستحضر باشید کلیه مستندات اعم از گواهی‌های پزشکی، آزمایشات پزشکی، بالینی و سلامت روانی-اجتماعی، نام پزشک، بیمارستان یا آزمایشگاه مربوطه نیز به پیوست قرارداد ضمیمه شود. البته به هنگام تنظیم قرارداد اجاره رحم الزامی بر وجود مستندات پزشکی-بالینی محسوس نیست ولیکن اخذ آن در از ابهامات و معضلات قراردادی آتیه پیشگیری خواهد نمود.
اگر برای آشنایی با وصیت‌نامه‌ها به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، انواع وصیت نامه را بخوانید.
مورد دیگری که مادر جانشین یا اجیر بایست به آن توجه نماید این است که صراحتاً قید گردد تمامی هزینه‌ها در طول ایفای موضوع قرارداد اعم از پیش از انعقاد قرارداد تا زمان ولادت که شامل هزینه‌های درمانی و خوراک اجیر می‌باشد، برعهده مستأجرین خواهد بود که این مورد خارج از تعهدات مالی است که مستأجرین از بابت اجرت کار پرداخت می‌نمایند.
۳. اجرت انجام موضوع قرارداد را نیز صراحتاً با توجه به توافق مقدم قید و نحوه پرداخت به توالی ماه یا هفته مشخص گردد تا از هر گونه ابهام در فرایند اجرای قرارداد پیشگیری گردد.
۴. ماده مهم قرارداد رحم اجاره ای تعهدات طرفین قرارداد است؛ این تعهدات از برای اجیر میتواند رعایت تمامی نکات ایمنی و بهداشتی جهت حفظ سلامت جنین باشد و اینکه به ترتیب زمانی که مستأجرین اطلاع خواهند داد برای معاینات به پزشک مربوطه مراجعه و به هیچ وجه عذر و بهانه ای برای عدم ایفای چنین تعهدی آورده نشود؛ و برای مستأجرین مهمترین تعهد ترتیبات پرداخت اجرت اجیر است. ولیکن پیشنهاد بنده این است که برای مشخص نمودن تعهدات طرفین با دفاتر اسناد رسمی مطلع از قراردادهای رحم اجاره ای مشورت تا به منظور تنظیم آن اقدام شود.
۵. از گذشته حمل جنین را توسط مادر قیاس با بار شیشه میدانستند؛ همین مسئله مسئولیت مادر جانشین را دو چندان میکند تا موضوع قرارداد بدون خدشه به مُفاد آن محقق گردد ولیکن ممکن است حوادثی خارج از اراده ایشان رخ دهد که سلامت جنین را به خطر اندازد از قبیل ترس ناگهانی، آتش سوزی و حتی مرگ طبیعی یا اتفاقی اجیر که در چارچوب قوه قاهره قرار میگیرد و هیچ مسئولیتی برای مادر جانشین را فراهم نخواهد ساخت.
۶. البته وجود قرارداد اجاره رحم از هر گونه ادعا نسبت به جنین از سوی اجیر (مادر جایگزین ) را خنثی خواهد نمود و به منظور اخذ شناسنامه برای نوزاد توسط والدین حکمی در بیمارستان با وجود قرارداد مشکلی پیش نخواهد آمد.
مباحث زیادی پیرامون طلاق مطرح می‌شود، اینجا درباره‌ی وکالت طلاق مطالعه کنید.
در نتیجه به متقاضیان قرارداد اجاره رحم پیشنهاد می‌گردد پیش از انجام هر اقدامی در جهت توافق برای چنین پدیده حقوقی اجتماعی، با کسب آگاهی و شناخت کامل نسبت به چنین قراردادهایی از طریق سردفتران آگاهانه در این مسیر گام بردارید.
