قراردادها نقش بسیار مهمی در تنظیم روابط ما دارند و در صورت صحیح و شفاف بودن، مزایای زیادی را به هر دو طرف ارائه می‌دهندو کوچکترین ابهام و بی توجهی می تواند موجب ضرر و از بین رفتن سرمایه و دارایی ما شود . در واقع، قراردادها قوانین و مقررات خاص خود را دارند که طرفین باید بر آنها توافق کنند و از این طریق اختلافات و ناهماهنگی‌های آینده را به حداقل می‌رسانند. شفافیت در تنظیم قراردادها بسیار مهم است. توصیه ما تنظیم و نگارش قراردادها در دفاتر اسناد رسمی است که از امتیازات ویژه اسناد رسمی بهره برده و قرارداد و توافق شما نزد فرد حقوقدان بی طرفی تنظیم میشود.
هر دو طرف باید به توافق نهایی در مورد تمام جزئیات سند تنظیمی و مفاد آن را به درستی درک کنند. بنابراین، در نوشتن قرارداد مانند قراردادهای انتقال ، باید از اصطلاحات روشن و قابل فهم استفاده کرده و همه شرایط و تعهدات را به صورت دقیق و واضح درج کنید. در این مقاله قصد داریم به موضوع تنظیم و نگارش قراردادها بپردازیم.
بعد از خواندن مقاله تنظیم و نگارش قراردادها، می‌توانید مقاله های مشابه قرارداد پیش فروش آپارتمان را بخوانید.
قرارداد چیست (ماده ۱۸۳ قانون مدنی)
ماده ۱۸۳ قانون مدنی قرارداد یا عقد را به شرح زیر تعریف میکند:
قرارداد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر متعهد به انجام کاری شوند و این تعهد، توسط تمام طرفین تایید شود.
به عبارت دیگر، قرارداد یا عقد، توافقی است که بین دو یا چند طرف برای انجام کاری خاص بسته میشود و طرفین توافق خود را تأیید می‌کنند. به گفته برخی صاحبنظران عقد یا قرارداد انشاء یک عمل حقوقی با حداقل دو اراده است. این تعهد ممکن است شامل تعهدات مالی، تعهدات اجرایی، تعهدات مربوط به ارائه کالا یا خدمات، حقوق و وظایف طرفین و سایر مفادی باشد که بر اساس توافق طرفین در قرارداد ذکر شده است.
تنظیم و نگارش قراردادها می‌توانند به صورت کتبی یا شفاهی صورت بگیرند، اما بهترین روش برای اطمینان از شفافیت و اثبات توافق، تنظیم قرارداد کتبی است. قوانین و مقررات مربوط به قراردادها ممکن است بسته به موضوع و نوع قرارداد، متفاوت باشند.
بعد از خواندن مقاله تنظیم و نگارش قراردادها، می‌توانید مقاله های مشابه قرارداد مشارکت در کار را بخوانید.
اهمیت تنظیم و نگارش قراردادها
قراردادنویسی در کسب و کار و امور روزمره واقعاً اهمیت زیادی دارد. برخی از اهمیت تنظیم و نگارش قراردادها عبارت است از:
۱. تعیین تعهدات و حقوق و وظایف
قراردادها به شما این امکان را می‌دهند که تمامی تعهدات و حقوق و وظایف طرفین را به صورت مکتوب و شفاف تعیین کنید. این امر باعث ایجاد یک پایه قانونی قوی برای هر دو طرف میشود و برای حل و فصل اختلافات و ابهامات در آینده بسیار مفید است.
۲. جلوگیری از ابهامات
با داشتن یک قرارداد کامل و دقیق، ابهامات و نیازمندی‌های طرفین در اجرای قرارداد به‌طور کامل رفع می‌شوند. این کار باعث کاهش احتمال بروز اختلافات و گرفتاری‌های حقوقی و قانونی در آینده میشود.
۳. حفاظت از منافع
قراردادها به شما امکان می‌دهند تا منافع و حقوق خود را در معاملات تجاری و قراردادهای مختلف حفظ کنید. با داشتن یک قرارداد معتبر، شما می‌توانید از حقوق و مزایای خود در قرارداد استفاده کنید و در صورت لزوم از مسیر‌های قانونی برای حفاظت از آنها استفاده نمایید.
۴. اثبات حقوقی
یک قرارداد مکتوب به عنوان یک توافقنامه حقوقی قابل اعتماد عمل میکند. در صورت بروز اختلاف و نیاز به اثبات توافقات و شرایط قراردادی، می‌توانید به قرارداد مراجعه کرده و از آن به‌عنوان یک اثبات قانونی استفاده کنید.
۵. راهنمایی در مورد شرایط فنی
قراردادها باید شرایط فنی را نیز پوشش دهند. این شرایط می‌توانند شامل جزئیات فنی محصول یا خدمات، مراحل اجرایی و زمانبندی، استانداردها و معیارهای کیفیت و سایر موارد مهم باشند. با داشتن این شرایط فنی در قرارداد، می‌توانید بر اساس آنها اجرای قرارداد را نظارت کنید و به‌عنوان راهنمایی برای طرفین در انجام کارها عمل کند.
بعد از خواندن مقاله تنظیم و نگارش قراردادها، می‌توانید مقاله های مشابه قرارداد مشارکت در ساخت را بخوانید.
نحوه تنظیم قراردادها
تنظیم و نگارش قراردادها قواعد خاصی دارد. در نوشتن متن قرارداد، باید به موارد زیر توجه کنید:
۱. عنوان قرارداد
عنوان قرارداد باید واضح و مختصر باشد و محتوای قرارداد را به درستی بیان کند. بهتر است عنوان قرارداد در بالای صفحه ظاهر شود و با فونت بزرگ نوشته شود.
۲. موضوع قرارداد
در بخش موضوع قرارداد، باید توضیح داده شود که قرارداد برای چه هدفی و با چه محتوایی منعقد میشود. این بخش باید با جزئیات کامل تشریح شود و تمامی نکات مهم و ضروری در آن درج گردد.
۳. مشخصات طرفین قرارداد
در این بخش، باید مشخصات دقیق طرفین قرارداد ذکر شود. اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس، شماره تلفن و سایر مشخصات مهم طرفین باید در قرارداد درج شوند. اگر طرفین شخص حقوقی هستند، باید شماره ثبت، کد اقتصادی و سایر مشخصات لازم نیز درج گردد.
۴. مدت قرارداد
در قرارادهای دارای مدت مانند اجاره و … باید مدت زمان دقیق قرارداد را مشخص کنید. در صورتی که قرارداد به صورت محدود باشد، تاریخ شروع و پایان قرارداد باید ذکر شود. همچنین، اگر ممکن است قرارداد تمدید شود، باید شرایط تمدید نیز در قرارداد در نظر گرفته شود.
۵. مبلغ قرارداد
اگر قرارداد شامل پرداخت مبلغی است، باید مبلغ دقیق و شرایط پرداخت آن در قرارداد ذکر شوند. این شامل مبلغ کل قرارداد و همچنین روش و زمانبندی پرداخت میشود.
۶. سایر مفاد قراردادی
در قرارداد باید به سایر مفاد قراردادی نیز اشاره شود. این شامل مواردی مانند فورس‌ماژور (قوانین و شرایط خارج از کنترل طرفین)، روش‌های حل و فصل اختلافات، مسئولیت‌ها و تعهدات طرفین و سایر بندها و شرایط است که بر اساس نیازهای خاص هر قرارداد ممکن است مورد نیاز باشند.
۷. مفاد خاص
برخی قراردادها ممکن است شرایط خاص و منحصر به فردی داشته باشند که باید در قرارداد درج شوند. این موارد به شرایط خاص هر قرارداد بستگی دارد و شامل بندهایی مانند حقوق مالکیت فکری، رازداری، عدم انتقال حقوق و تعهدات به طرف ثالث و غیره میشود.
۸. امضا و تاریخ
در پایان قرارداد، باید فضایی برای امضای طرفین در نظر گرفته شود. همچنین، تاریخ امضای قرارداد نیز باید درج شود.
رعایت چند نکته مهم در تنظیم و نگارش قراردادها
در تنظیم و نگارش قراردادها باید نکاتی را رعایت کنید. چند نکات مهم در تنظیم قراردادها عبارتند از:
۱: ذکر نام حضرت حق و خداوند رزاق و رهنما در صدر و شروع قرارداد و استعانت از خداوند برای ایفا تعهدات و بهره مندی ار رزق پاک و حلال
۲: درج عنوان قرارداد( منظور از عنوان قرارداد نام و اسمیه که طرفین برای قراردادشون انتخاب می کنند و معمولاً در بالای صفحه ی اول قراردادها نوشته می شوند مثل: قرارداد اجاره، قولنامه، مبایعه نامه مبایعه نامه، اجاره نامه، مشارکت در ساخت و…)
۳: درج عنوان توصیفی قرارداد ( مبایعه نامه آپارتمان اداری )
۴: ذکر صیغه عقد 🙁 طرفین معامله به هر زبانى آشنا باشند مىتوانند صیغه بخوانند، بنابراین اگر فروشنده به فارسى بگوید: «این جنس را به فلان قیمت فروختم» و مشترى بگوید: «قبول کردم» معامله صحیح است، همچنین با عبارات دیگرى که این معنى را به روشنی بیان کند و اگر صیغه نخوانند امّا فروشنده جنس را به قصد فروختن به دیگرى دهد و او هم به قصد خریدن بگیرد کافى است (به‌شرط اینکه تمام شرایط معامله در آن جمع باشد( به این نوع توافق و قرارداد، معاطاتی گویند.
۵:ذکرعنوان طرفین قرارداد (قراردادها حاصل توافق دو یا چند نفر اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی هستند. بنابراین می‌توان گفت که منظور از طرفین قرارداد ، اشخاصی خواهند بود که یک قرارداد به واسطه توافق میان آنها تحقق پیدا میکند. (فروشنده و خریدار، مؤجر و مستأجرو…. )
۶: ذکر سمت حقوقی متعاملین( معامله ممکن است برای شخص حاضر باشد که در اینصورت به اصالت امضا میکند و ممکن فرد امضا کننده به نیابت (وکالت)، یا به جهت قیمومت ،ولایت و … معامله را امضا نماید و یا حتی فضولتاً (بدون سمت) انشا معامله کند که هر یک شرایط خاص حقوقی خود را دارد و نیاز به مدارک مثبت سمت می باشد(
۷: موضوع قرارداد: موضوع قرارداد در واقع آن اقدام یا ماهیت امری است که طرفین قرارداد نسبت به انجام آن توافق نموده‌اند. بنابراین لازم است در هر قراردادی ابتدا موضوع قرارداد مشخص باشد تا طرفین بدانند تعهدی که باید ایفا کنند، چه چیزی می‌باشد.)
۸: ذکر مبلغ قرارداد بادقت وحوصله(ثمن، قرض الحسنه، مال الاجاره و…)هم به صورت عددوهم حروف. بهایی که در عقد خرید و فروش به انتقال دهنده پرداخت می کنند را ثمن معامله می گویند. به عبارت دیگر، ما به ازا، نرخ، مبلغ، قیمت کالای خریداری شده را ثمن معامله می گویند. مبلغ ثمن معامله باید به صراحت و دقیق در سند قید شود.)
۹: تعیین شیوه پرداخت در قرارداد معمولاً ثمن معامله در چند مرحله به صورت نقدی یا طبق توافق طرفین در قالب یک یا چند فقره چک اعم از عادی، تضمین شده یا رمزدار پرداخت میشود روش‌هایی مثل پرداخت نقدی، چکی، اقساطی و معاوضه و یا تهاتر برای پرداخت ثمن وجود دارد.
۱۰: تعریف و تعیین تعهدات:(تعهدات قراردادی، وظایفی هستند که دو طرف یک معامله و قرارداد برای انجام موضوع آن می‌بایست عهده دار شوند. تعهدات قراردادی از اهمیت بالایی برخوردار هستند در صورتی که طرفین قرارداد به تعهدات خود عمل نکنند، آثار و تبعاتی به همراه خواهد داشت از جمله انفساخ ، فسخ ، مطالبه خسارت و وجه التزام )
۱۱: تعیین محل وچگونگی جبران خسارت و حتی تعیین نوع خسارتها از جمله کاهش ارزش پول بر مبنای نرخ تورم و خسارت ناشی از افزایش قیمت ها
۱۲: تعیین مرجع حل اختلاف ( از طریق داوری و حکمیت یا از طریق مراجع قضایی لازمه ارجاع اختلاف به مرکز داوری این است که طرفین در قرارداد منشاء اختلاف خود بندی را به عنوان بند داوری مشخص نمایند)
۱۳: تعیین نوع تضمینات درصورت عدم انجام تعهدات (تعیین ضمانت اجرای عدم انجام تعهد و امکان الزام طرف خاطی بر مبنای قرارداد موجود اعم از خسارت و وجه التزام .)
۱۴: کیفیت و چگونگی بایگانی و نگهداری اسناد و مدارک تنظیم قراردادبه تعداد طرفین و چنانچه قرارداد در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود همیشه یک نسخه از قرارداد در دفترخانه وجود دارد که مصون از هر گونه اسیب و خراشیدگی و تراشیدگی و جعل می باشد .)
۱۵: تعیین کیفیت تحویل و تسلیم مورد قرارداد تسلیم مبیع یعنی تحویل‌دادن مالی که معامله شده به تصرف خریدار به‌گونه‌ای که خریدار بتواند هر نوع تصرفی که بخواهد را انجام دهد و مانعی برای آن نباشد. امکان تسلیم مبیع یکی از شروط اساسی برای صحت عقد بیع است.)
۱۶: تعیین وضعیت تصرف کنونی ملک در ید مالک است یا مستاجر و یا شخص ثالث
۱۷: تعیین تکلیف خیارات :(در اصطلاح قانون مدنی به حق فسخ معامله ملک ، خیار گفته میشود. خیار، اختیاری قانونی برای انحلال یک جانبه قرارداد توسط یکی از امضا کنندگان آن است گاها در قراردادها دیده شده که می نویسند اسقاط خیارات بطور مطلق توجه داشته باشید اسقاط مطلق خیارات مشمول خیار تعذر تسلیم،خیار تفلیس ،خیار تدلیس نمی شود و توصیه میکنم حتما ازاین ظرفیت خوب حقوقی به کمال و دقت استفاده کنید .)
۱۸: کیفیت خاتمه قرارداد درصورت بروز حوادث و اختلاف( از طریق اقاله ،فسخ، انحلال، انفساخ و…)
۱۹: تعیین تکلیف وضعیت چک های صادره درصورت عدم موجودی اگر قصد فسخ به دلیل کسر موجودی دارید حتما در قرارداد ذکر شود و مدت آن فوری است و به منفسخ شدن قرارداد تصریح فرمایید .
۲۰ : تعیین تکلیف کشف فساد در حین ویا پس از انجام معامله (به صورت عرف معامل مسئول کشف فساد مورد معامله و جبران خسارات و غرامات متعامل است که البته هر کدام نیاز به تصریح دارد .
۲۱: نگارش وتنظیم قرارداد در دفتر اسناد رسمی و استفاده از امتیازات ویژه سند رسمی
۲۲ :توجه به حقوق سایرین مستتر در اسناد و املاک و حفظ آن
۲۳درصورتی که متعاملین ازنعمت سواد خواندن و نوشتن محروم هستند ،متن قراردادبه صورت شمرده و قابل فهم توسط معتمد برای آنان قرائت وتفهیم شود.و سند و قرارداد نهایی توسط معتمد امضا شود
۲۴: هر چند قرارداد تنظیمی در چند صفحه باشد حتماً تمام صفحات با دقت مطالعه، تفکر و سپس امضاء نمایید.
۲۵: تعیین تکلیف قبض و اقباض مورد معامله
۲۶: تعیین تکلیف وام و بدهی های مورد معامله اعم از اعلامی یا پنهان شده
۲۷: تعیین تکلیف موعد انتقال قطعی سند وانتخاب دفتر اسناد رسمی جهت نقل و انتقال سند
۲۸: مدنظر داشتن مؤلفه هارد شیپ(شرط مذاکره مجدد)
۲۹: تنظیم صورتجلسات درضمن یا پس از قرارداد
